Tranh chấp đất đai có bắt buộc phải hòa giải hay không?

Tranh chấp đất đai có bắt buộc phải hòa giải hay không? Hiện nay pháp luật quy định như thế nào về việc giải quyết những tranh chấp về đất đai giữa các bên? Nếu việc hòa giải không thành thì cần làm gì? Hãy tìm câu trả lời này qua bài viết dưới đây.

1. Tranh chấp đất đai là gì?

Căn cứ theo Khoản 24 Điều 3 Luật đất đai 2013 thì: “Tranh chấp đất đai là tranh chấp về quyền, nghĩa vụ của người sử dụng đất giữa hai hoặc nhiều bên trong quan hệ đất đai”

2. Hướng dẫn giải quyết hòa giải tranh chấp đất đai

Những trường hợp thực hiện hòa giải tranh chấp đất đai

Căn cứ theo quy định tại Khoản 1 Điều 202 Luật đất đai 2013, Nhà nước khuyến khích các bên tranh chấp đất đai tự hoà giải hoặc giải quyết tranh chấp đất đai thông qua hoà giải ở cơ sở.

Do đó, việc hòa giải do các bên tự nguyện và Nhà nước không quy định bắt buộc phải thực hiện hòa giải. 

Tại Khoản 2 Điều 3 Nghị quyết 04/2017/NQ-HĐTP quy định về các trường hợp chưa có đủ điều kiện khởi kiện như sau:

– Với những tranh chấp ai là người có quyền sử dụng đất mà chưa được hòa giải tại Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn nơi có đất tranh chấp. Trường hợp này được xác định là chưa có đủ điều kiện khởi kiện.

– Với những tranh chấp liên quan đến quyền sử dụng đất như: Tranh chấp liên quan đến quyền sử dụng đất, tranh chấp về thừa kế quyền sử dụng đất, chia tài sản…Trường f hợp này thì thủ tục hòa giải tại Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn nơi có đất tranh chấp không phải là điều kiện khởi kiện vụ án.

Tóm lại, chỉ với những tranh chấp về vấn đề ai là người sử dụng đất. Trường hợp này mới bắt buộc hòa giải tại UBND xã, phường có xảy ra tranh chấp. 

Với những trường hợp còn lại bạn không bắt buộc phải thực hiện việc hòa giải.

Hướng dẫn thủ tục hòa giải, tranh chấp đất đai

Dưới đây là trình tự thực hiện thủ tục hòa giải, tranh chấp đất đai

Bước 1: Thông qua hòa giải ở cơ sở trong việc tự hòa giải hay giải quyết tranh chấp

Bước 2: Nếu các bên không tự hòa giải được thì gửi đơn lên UBND cấp xã nơi xảy ra tranh chấp để hòa giải. 

Bước 3: Khi cơ quan giải quyết đã nhận được yêu cầu giải quyết tranh chấp. Ủy ban nhân dân cấp xã có trách nhiệm thực hiện những yêu cầu: 

• Thẩm tra, xác minh tìm hiểu nguyên nhân;
• Thu thập tài liệu, chứng cứ do các bên cung cấp
• Thành lập Hội đồng hoà giải tranh chấp đất đai để thực hiện hoà giải.

Bước 4: UBND tổ chức cuộc họp hòa giải. Thành phần bao gồm các bên tranh chấp, thành viên hội đồng hòa giải tranh chấp đất đai. Cùng với đó là người có quyền và nghĩa vụ liên quan.

Việc hòa giải sẽ chỉ được tiến hành khi các bên liên quan đều có mặt. Nếu một trong các bên vắng mặt lần thứ 2 sẽ được coi là việc hòa giải không thành. 

Bước 5: Kết quả hòa giải được lập thành biên bản. Và phải có chữ ký của chủ tịch Hội đồng, các bên tranh chấp có mặt tại buổi hòa giải. Đặc biệt thành viên tham gia phải được đóng dấu của UBND cấp xã.

Biên bản này phải được gửi ngay cho các bên tranh chấp, lưu tại UBND cấp xã.

Bước 6: Trong thời hạn 10 ngày kể từ khi lập biên bản hòa giải nhưng các bên tranh chấp có ý kiến bằng biên bản khác. Nội dung khác với thống nhất trước đó. Trường hợp này UBND cấp xã tổ chức cuộc họp hội đồng hòa giải để xem xét, giải quyết.

Thư ký buổi hòa giải phải lập biên bản hoàn thành hoặc không hoàn thành.

Bước 7: Nếu hòa giải không thành công. Các bên liên quan liên tục thay đổi ý kiến về kết quả hòa giải. Lúc này UBND lập biên bản hòa giải không thành. Sau đó phải hướng dẫn các bên gửi đơn đến cơ quan có thẩm quyền giải quyết những tranh chấp tiếp theo. 

3. Hướng dẫn giải quyết khi hòa giải không thành

Nếu đương sự có giấy chứng nhận hoặc các giấy tờ chứng minh QSDĐ quy định tại Đ100 Luật đất đai 2013. Và tranh chấp về tài sản gắn liền với đất thì do Toà án giải quyết. 

Trường hợp đương sự không có các giấy tờ trên thì có thể chọn 1 trong 2 hình thức giải quyết sau:

• Nộp đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp tại UBND cấp có thẩm quyền;
• Khởi kiện tại Toà án có thẩm quyền theo quy định của pháp luật về tố tụng.

Trên đây là câu trả lời cho câu hỏi “Tranh chấp đất đai có bắt buộc phải hòa giải”. Nếu có thêm thắc mắc gì, quý khách hàng hãy liên hệ với công ty tư vấn Luật để được tư vấn chi tiết nhất.